Alerjik Konjonktivit Nedir? Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?
Alerjik Konjonktivit Nedir?
Alerjik konjonktivit, gözün dış etkenlere karşı verdiği alerjik tepki sonucu oluşan bir göz iltihabıdır. Bu tür göz alerjileri genellikle polenler ve evcil hayvan tüyleri gibi tetikleyiciler tarafından başlatılır. Bu nedenle, ilkbahar ve yaz aylarında semptomlar daha şiddetli hissedilebilir. Göz alerjisi bulaşıcı olmamakla birlikte, tedavinin hızlı bir şekilde gerçekleşmesi için hijyen büyük önem taşır. Alerjik konjonktivitin oluşmasına neden olan birden fazla tetikleyici bulunmaktadır ve alerji semptomları, konjonktivitin nedenine bağlı olarak farklı sürelerde devam edebilir.
Alerjik Konjonktivit Neden Olur?
İnsan vücudu, yabancı etkenlerle savaşmak için histamin üretir. Histamin salgısının artması, vücudun alerjik tepkiler vermesine yol açar. Vücut, algıladığı bir tehdide karşı kendini savunmaya çalışırken alerji semptomları ortaya çıkar. Bu savunma mekanizması, gözün maruz kaldığı alerjenler nedeniyle konjonktivit tabakasında yaşanırsa, alerjik konjonktivit meydana gelir. İlkbahar ve yaz aylarında artan polenler, bu sorunun en büyük nedenlerindendir. Aynı zamanda kirli hava, tozlu ortamlarda bulunmak veya hayvanlarla aynı ortamda olmak gibi durumlar, gözlerin bu maddelerle temasını artırır. Artan temas sonrası konjonktiva kendini savunmaya geçer. Bu reaksiyona neden olan bazı maddeler şunlardır:
- Ağaçlardan ve çimenlerden gelen polen
- Ev tozları
- Evcil hayvanlar
- Kimyasal içeriği yüksek deterjanlar
- Parfüm
- Kontakt lens
Alerjik Konjonktivit Çeşitleri Nelerdir?
Konjonktivanın savunma mekanizması oluşturmasına neden olan birden fazla faktör bulunmaktadır. Bu faktörler mevsimsel olabileceği gibi, gözle sürekli temas halinde olan kontakt lenslere bağlı da oluşabilir. Konjonktivitin nedeni aynı zamanda belirtileri de etkileyebilir. Alerjik konjonktivit çeşitleri şunlardır:
- Mevsimsel alerjik konjonktivit: Polen, alerjik konjonktivitin yaygın nedenlerindendir. Özellikle polen mevsiminde artan polenler nedeniyle saman nezlesi olarak da bilinen alerjik konjonktivit meydana gelebilir. Genellikle hassas kişilerde bu alerji olma eğilimindedir.
- Kontakt konjonktivit: Kontakt konjonktivit, kimyasallara maruz kalma nedeniyle oluşur. Genellikle kozmetikler ve göz damlaları gibi konjonktivayı tahriş eden kimyasallar neden olur. Bu maddelerle temas, hassas kişilerde alerjik semptomlar meydana getirir. Aynı zamanda birden fazla kişinin kullandığı ürünlerin gözle teması da büyük bir etkendir.
- Dev papiller konjonktivit: Dev papiller konjonktivit, özellikle kontakt lensin yanlış kullanımına bağlı gözde aşınma sonucu meydana gelir. Kalın lens kullanımı neden olabileceği gibi, asıl nedeni yetersiz hijyendir. Lensler takılırken veya çıkarılırken kişinin ellerinden kontaminasyon, gözde alerjik reaksiyona neden olur.
- Perineal konjonktivit: Özellikle ev ortamında toz akarları sıklıkla bulunan alerjenlerdir. Bu alerjenlere maruz kalma, bazı kişilerde konjonktivada da alerji semptomları gelişmesine neden olur. Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma ve solunum yollarının kasılması gibi bir dizi belirti ile kendini gösterir. Aynı zamanda gözlerde alerjik yanıt oluşmasına neden olur.
Alerjik Konjonktivit Belirtileri
Konjonktivada artan histamin nedeniyle kan damarları şişer, gözler kızarır ve kaşınır. Alerjik konjonktivit genellikle pembe veya kırmızı kaşıntılı gözlere neden olur. Alerjik konjonktivitte meydana gelen semptomlar genellikle her iki gözde de kendini gösterir. Alerjik konjonktivitin en yaygın semptomlarından biri kızarıklıktır. Göz kapağının kendisi de tahriş nedeniyle kırmızı olabilir. Alerjik konjonktivitten etkilenen gözler çok kaşınır. Aynı zamanda gözler sulanır, hapşırma ve burun akıntısı gibi diğer alerji semptomları da meydana gelebilir. Fakat bu belirtiler özellikle mevsimsel alerjik konjonktivitte daha sık ortaya çıkar. Alerjik konjonktivitin mevsimsel tipinde belirtiler yılın zamanına ve hava koşullarına göre değişir. Fakat toz akarlarına karşı alerji gibi daha genel alerjileri olanlar, büyük olasılıkla yıl boyunca semptom gösterme eğilimindedirler. Alerjik konjonktivit semptomları şunlardır:
- Gözde kızarıklık
- Göz kapaklarının içinde kızarıklık
- Gözlerde yaşarma
- Gözlerde kaşıntı
- Burun akıntısı
- Batma hissi
- Bulanık görme
- Hapşırma
- Göz kapağında şişme
Alerjik Konjonktivit Tanısı Nasıl Konulur?
Konjonktivit muayenesinde kişinin tıbbi geçmişi ve belirtileri öğrenilir. Alerjik konjonktivitin en karakteristik özelliği kaşıntı, yanma ve göz kızarıklığıdır. Gözler genellikle rahatsızlık hissi verir, fakat çoğu zaman ağrı yoktur. Bu semptomlar, alerjik konjonktivite özgü değildir ve üveit, akut glokom ve göz enfeksiyonu gibi alternatif ve daha ciddi bir duruma işaret edebilir. Bu nedenle konjonktivit teşhisi için ileri tetkikler gerekebilir. Eğer kişide alerjik konjonktivit belirtileri bulunuyorsa, ilk olarak fiziksel muayene yapılır. Doktor, göz kapağını ve göz kapağının iç kısımlarını kontrol eder. Teşhis için bazı kişilerde yarık lamba mikroskobu, konjunktival kan damarlarının net bir şekilde görüntülenmesine yardımcı olabilir. Göz kapaklarının iç kısmında küçük, kabarık şişlikler bulunabilir. Göz kapaklarında şişlik, papiller konjonktivitte daha sık rastlanan bir durumdur. Bu semptom özellikle kontakt lense bağlı konjonktivitlerde meydana gelir. Aynı zamanda şüpheli alerjenler için polen veya belirtileri tetikleyen diğer maddeleri ortaya çıkarabilen alerji testleri yapılabilir. Cilt testi, alerji testinin en yaygın yöntemidir, fakat genelde tedaviye yanıt alınamayan durumlarda bu teste başvurulur.
Alerjik Konjonktivit Tedavisi?
Histamin salgılanması sonucu meydana gelen semptomların ortadan kaldırılması için histaminin salgılanması azaltılabilir. Alerjiye bağlı konjonktivit, antihistaminiklerle tedavi edildiğinde iyileşme gösterebilir. Fakat alerjik konjonktivit tedavisi için öncelikle nedenin belirlenmesi önemlidir. Nedene bağlı olarak uygulanacak tedavide de değişiklikler meydana gelebilir. Tedavi için gerekli durumlarda çeşitli içeriklerde göz damlalarına başvurulabilir. Bu göz damlalarının ciddi durumlarda steroid formları da mevcuttur. Doktor kontrolünde alerjik konjonktivit tedavisiyle iyileşmeyi hızlandırmak için uygulanabilecekler şunlardır:
- Alerjinin nedeninden kaçınmak
- Gözleri yatıştırmak için soğuk kompres uygulamak
- Gözleri ovuşturmaktan kaçınmak
- Kontakt lens temizliğine dikkat etmek
- Gözlerin kimyasal ile temasının önüne geçmek
- Eller yıkanmadan gözle temas edilmemesi
- Ciddi durumlarda bir süre kontakt lens kullanmamak
Alerjik Konjonktivit İçin Göz Damlası
Alerjik konjonktivit semptomlarını hafifletmek için genellikle göz damlaları reçete edilir. Antihistaminikler ve mast hücre stabilizatörleri gibi göz alerjileri için kullanılan çeşitli içerikte göz damlası vardır. Bazı damlalar anında rahatlatıcı etki yaparken, bazıları birkaç gün içerisinde etki göstermeye başlar. Fakat bu damlaların doktor kontrolünde olmadan kullanılması, semptomların daha kötü olmasına neden olabilir. Birkaç günden fazla kullanmak semptomları kötüleştirebilir. Bu damlalar, göz doktoru tarafından belirlenen süre boyunca düzenli kullanılmalıdır.
